De vereniging

De Vereniging voor Wijsbegeerte te ‘s-Gravenhage is op 21 februari 1907 opgericht om kennis van en belangstelling voor de filosofie te stimuleren en te onderhouden. Sommige van onze leden zijn academisch geschoold in de filosofie, andere hebben ‘slechts’ een basale kennis en willen die graag verdiepen. De vereniging ziet het als haar taak om filosofische bijeenkomsten te organiseren van een hoog inhoudelijk niveau, en tegelijkertijd toegankelijk te zijn voor een breed publiek.

Eerstvolgende lezing: dinsdagavond 21 januari 2025

Henk Oosterling
Waar geen wil is, is een weg

Hoe wezenlijk is de kloof tussen oosters en westers denken?

Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen het westerse en het oosterse denken? De westerse hang naar vrijheid met zijn nadruk op kritisch denken en autonoom handelen versterkt het ego. In het oosterse verlangen om bevrijd te worden van de begeerte als oorzaak van het lijden wordt het ego juist vernietigd. Is er sprake van een onoverbrugbare kloof tussen deze culturen? Staan ze haaks op elkaar? Of verraadt deze suggestie impliciet ons ‘oriëntalisme’: onze even romantische als koloniale kijk op oosterse culturen?’ In Japanse vechtsporten leer je door intensieve training ‘met je lichaam’ denken. Voorbij het ik: waar geen wil is, is een weg. Dit uitgangspunt van de Japanse krijgskunsten werkt door in de Japanse filosofie en cultuur. Als filosoof, Japan-kenner en voormalig Nederlands kendo-kampioen raakte Oosterling gefascineerd door het Japanse denken en doen. Hij zet het af tegen de westerse traditie, wat resulteert in een fascinerende interculturele verkenning waarin niet alleen grote verschillen, maar ook opvallende overeenkomsten tussen boeddhistisch en westers denken naar voren komen.
Dr. Henk Oosterling was tot 2018 universitair hoofddocent aan de Faculteit voor Wijsbegeerte van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij heeft filosofie, linguïstiek en Japans in Leiden en Rotterdam gestudeerd en is in Rotterdam cum laude gepromoveerd op het werk van Franse differentiedenkers. Hij doceerde naast dialectiek en hedendaags Frans denken ook kunstfilosofie, interculturele filosofie – met een specialisatie in Japanse cultuur en Zen – en ecofilosofie. In de jaren ’80 studeerde hij in Japan zwaardvechten (kendo) en richtte een kendoschool op. De laatste jaren werkt hij systematisch aan de uitwerking van een samenhangend ecosofisch discours en schreef hij het boek Verzet in ecopanische tijden. Van ego-emancipatie naar eco-emancipatie.